Böcekler Ve Yapıları oldukça ilginç özellikler barındırır. (İnsecta), eklembacaklılar (Arthropoda) şubesinin bir sınıfıdır. Böceklerin dış yapısını, anatomisini, fizyolojisini, çevre ile olan ilişkilerini, üreme ve gelişmelerini ve bunlara karşı mücadele metodunu inceleyen ilme Entomoloji denir. Yeryüzünde bulunan hayvan türlerinin yaklaşık olarak dörtte üçünü böcekler teşkil eder. 800 binin uzerinde tür şu ana kadar tanımlanmış olmakla birlikte halihazırda bu listeye yeni türler eklenmektedir. Kutuplardan okyanuslara kadar hemen her ekosistemde ayakta kalmayı başarabilmiş canlılardır. Çeşitli kültür bitkilerine yaptıkları zararlar dolayısıyla ekonomik önem taşırlar.
Ancak böceklere sadece zararlı gözüyle bakmak yanlıştır. Evet böcekler insan gıdası olan bitkilere ve depolanmış yiyeceklere, giyeceklere zarar vermekte, insanlara faydalı hayvanlarda asalak olarak bulunmakta ve tehlikeli hastalıkları taşımakta ise de, gıdalarımızın en kıymetlisi balı ve giyeceklerimizin en pahalısı olan ipeği bize sunmaktadırlar. Severek yediğimiz meyve ve sebzelerimizin meydana gelmesi için çiçekleri tozlaştıran böceklerdir. İncir arıcığı olmasa incir yiyemeyiz. Yabancı otların aşırı derecede çoğalmasını önleyen böceklerdir. Cila maddesi gomalakını böceklere borçluyuz. Artık maddeleri yiyerek, çevreyi sessizce temizleyen yine böceklerdir.
Böceklerin Doğadaki Dengeye Katkısı
Ayrıca zararlı böcekleri yiyerek veya parazitleyerek aşırı derecede çoğalmasını önleyen yine böceklerdir. İlgi çekici hareketleri ile bizleri adeta büyüleyen böcekleri sevmemiz için bu kadarını bilmek kafidir Böcekler, eklem bacaklıların bir sınıfıdır. Uzmanlar, bir metre kare verimli ve nemli toprakta 1500 kadar böceğin bulunabileceğini hesaplamışlardır. Yani, bir hektarlık bir alanda on beş milyon böcek yaşayabilmektedir. Böcekler yalnız bahçelerde bulunmazlar. Çeşitli böcek türleri dünyanın her yanma yayılmış durumdadırlar. Bu bakımdan böcekler hakkında pek çok kimsenin fazla bir bilgiye sahip olmadığını varsayarsak aslında bizimle iç içe yaşarlar.
Bahçe, tarla, konutların çevresi ve etrafımızda hemen her yerde bulunan ama pek fazla tanımadığımız, Böcekler Ve Yapıları Hakkında bilgi edinmek faydalıdır. Böcekler doğadaki dengeye önemli katkı sunarlar. Onlardan korunmak için böceklerin yaşam alanlarına yakın tehdit görüntüsü vermemek gerekir. Böceklerin yaşam alanlarına yakın kurulan bina ve sitelerde karşılaşılan böcek türlerinin doğal yaşam alanlarının yok edilmesi sonucunda yaşam alanlarına yönelirler. Apartman ve dairelere girerek insanlar için huzursuzluk kaynağı olmalarının kaçınılmaz olacağı bilinmelidir. Böcek türleri pek çok faydaları ile canlı yaşamının dengesi için vardır.
Böcekler Nerelerde Yaşarlar?
Göllerde ve havuzlarda da birçok böcek türü yaşamaktadır. Bazı böcekler, hiç bir canlının yaşayamadığı susuz çöllerde yerleşmişlerdir. Bazı başka türler ise Güney Kutbunun buzullarında ‘yaşamaktadırlar. Böcekler, yer altındaki derin mağaralarda ve sıcaklığın 50°’C yi bulduğu kaynaklarda bile yerleşebilirler. Bir böcek türü, hemen hemen bütün öteki canlılar için öldürücü olabilecek kadar asitli olan sirke .içinde yaşar. Bir tür sineğin larvaları ham petrol birikintilerinde yaşamaktadır. Bunlar, petrol birikintilerine düşen öteki böceklerle beslenirler. Çoğu böcek türleri asalaktırlar. Bunlar, öteki hayvanların üzerinde veya içinde yaşar ve konak hayvanlarının kanları veya vücut dokularıyle beslenirler.
Böcekler için elverişli olmayan tek ortam denizdir. Bununla birlikte böcek türlerinden biri, (bir çeşit titrer sinek) yaşamının tüm evrelerini denizde geçirir. Uzmanlar 850 000 değişik böcek türü saptamışlardır. Bunların 650 000’i kın kanatlılardır. Sözü edilen 850000 tür böcek, bütün hayvan türlerinin yüzde seksenini oluşturmaktadır. Böcekler çok küçük hayvanlar oldukları için, özellikle bilimsel araştırmaların sürdürüldüğü uzak yerlerde, sürekli olarak yeni böcek türleri ortaya çıkarılmaktadır. Yeryüzünde iki milyon değişik böcek türünün yaşamakta olması mümkündür. Böcekler, yeryüzünde uzun bir süreden beri yaşamaktadırlar.
Böceklerin Yaşam Serüveni
Uzmanlar, ilk böceklerin 350 milyon yıl önce ortaya çıkmış olduklarını ileri sürmektedirler. Böcekler omurgasız hayvanlar grubundandırlar. Eklem bacaklılar filumuna girerler. Eklemli bacakları olan öteki omurgasızlar, yengeçler, İstakozlar, çok bacaklılar ve örümceklerdir. Bütün eklem bacaklıların vücutları çeşitli bölütlerden oluşmuştur. Ayrıca çoğu türlerin vücutları dış iskelet denilen sert bir kabukla kaplıdır Böceklerin vücut yapıları baş (caput), göğüs (thorax) ve karın (abdomen) olmak üzere üç bölümden meydana gelmiştir. Başta anten, ağız parçaları ve gözler bulunur. Göğüste üç çift bacak ile genellikle iki çift kanat vardır.
Karın kısmında ise cinsiyet organları yer almıştır. Böceklerin boyları bir milimetrenin onda birinden 30 santimetreye kadar değişir. Böcek vücudunun dış tarafı kitinsel levhacıklar ve bunlar arasında bulunan deri tarafından kaplanmıştır. Bu dış iskelet böcek vücudunu dışardan gelecek zararlı etkilerden korur ve vücuttan su kaybını önler. Böceklerde baş büyüklük ve şekil olarak çok değişiklik gösterir. Bazı türlerde baş ekseni vücut eksenine dik, bazı türlerde de baş ekseni vücut ekseninde aynı doğrultudadır. Yine bazı türlerde ise böceğin başı ileriye doğru hortum şeklinde uzamıştır. Antenler genel olarak gözler arasından çıkar.
Böceklerde Genel Özellikler
Böceğin dokunma ve koku alma görevlerini yaparlar. Böcek türlerine göre çeşitli anten tipleri vardır. Böceklerde ağız, besinin sıvı, katı veya hayvansal ve bitkisel doku içinde bulunması sebebiyle çeşitli tiplerde olmaktadır. Çiğneyici, emici, yalayıcı-emici, sokucu-emici gibi çeşitli ağız tipleri mevcuttur. Haşerelerde nokta ve bileşik (petek) gözler vardır. Bunun yanında ışığa duyarlı deri ışık alıcıları da bulunabilir. Nokta gözler başın tepe kısmında bulunacağı gibi, yanlarda da bulunur. Sayıları değişiktir. Nokta gözler, osel veya sade göz olarak da bilinirler. Nokta gözlerde birer faset bulunur. Böcek gözünün saydam kat bölgesine faset denir.
Bileşik gözler bir çift olup, başın yanlarında bulunur. Sayıları türlere göre değişik olan fasetlerden meydana gelmiştir. İşçi karıncalarda her petek gözde 100-600, Lepidopteralarda 12.000-17.000 faset mevcuttur. Böceklerin baştan sonra ikinci bölümünü meydana getiren göğüs, üç halkadan meydana gelmiştir. Bazı türlerde çok bariz olarak belirli olan göğüs kısmı, bazı türlerde başla birleşerek belirsiz bir hal almıştır. Göğüs üzerinde bacak ve kanatlar bulunmaktadır. Böceklerde üç çift bacak bulunur. Göğsün üç halkasının her birinden birer çift çıkar. Bir bacak 5 bölümden meydana gelmiştir. Bunlar Coxa, Trochanter, Femur, Tibia ve Tarsus’tur.
Böceklerin Kanat Yapıları Hakkında
Bacaklar gördükleri vazifelere göre değişik şekiller arz ederler. Birinci çift bacaklar; kazıcı, yakalayıcı, çengelli, temizleyici, sıçrayıcı ve yüzücü bacak gibi çeşitli tiplerde olabilirler. Böceklerde kanat genellikle iki çifttir. Bazı türlerde ise bir çift olarak görülür. Kanatlar göğsün ikinci ve üçüncü halkalarından çıkar. Kanatlar üzerinde damarlar uzanmıştır. Damarlar içerisinde solunum borucukları (trake) boşluğu, vücut sıvısı ve sinir kolları bulunur. Kanatların gerginliğini de bu damarlar sağlarlar. Kanatlar üzerinde bulunan damarlar enine ve boyuna olmak üzere iki kısımdır. Bunların sayısı ve durumları böcek gruplarına göre değişmektedir.
Kanatların yapısı böcek takımlarının adlandırılmasında çok önemlidir. Böcek, kanatlarının iki çiftini birden hareket ettirir. Kanatlar, göğüs halkalarında bulunan dikine ve boyuna kasların kasılma ve uzamaları sonucu aşağı yukarı hareket eder, uçuş sırasında kanatlar havada bir sekiz (8) şekli çizer. Böceğin uçuş kuvveti ve hızı, kanatların büyüklüğüne ve kanat hareketinin süratine bağlıdır. Görüldüğü gibi böceklerin özellikleri oldukça ilginç ve komplaks bir tasarıma sahiptir. Böceklerin Yapıları hakkında bilgi sahibi olmak daha doğru böcek ilaçlama hizmeti almanızı kolaylaştırır. Haşerelerin özellikleri yaşam bölgesi ve türüne göre değişkenlik gösterir. Böcek Isırmasının Zararları hakkındaki yazımıza göz atın.